Dinh dưỡng là một trong những yếu tố quan trọng nhất đối với sự phát triển toàn diện về sức khỏe và cân nặng của trẻ sơ sinh. Trong giai đoạn trẻ sơ sinh cần thích nghi với hoàn cảnh sống. Chế độ dinh dưỡng cho trẻ là cách giúp trẻ thích nghi với tiêu hóa; đồng thời giảm nguy cơ mắc bệnh. Sữa mẹ là thức ăn quan trọng nhất vì nó kích thích sự phát triển của hệ miễn dịch ở trẻ sơ sinh và đáp ứng nhu cầu tăng trưởng của trẻ. Sữa mẹ giúp trẻ giảm nguy cơ nhiễm trùng; cải thiện hệ tiêu hóa và giúp trẻ thông minh hơn.
Trẻ bú mẹ càng sớm càng tốt cho cả mẹ và bé. Sau khi sinh trẻ, bầu ngực của người mẹ sẽ căng lên do tuyến sữa bắt đầu tiết ra sữa. Đây là thời điểm các bà mẹ nên cho con bú. Cho con bú sớm sẽ tạo điều kiện thuận lợi kích thích cho tuyến sữa của mẹ tiết ra nhiều sữa hơn; giúp tử cung của người mẹ hồi phục tốt.
Sữa non là sữa rất giàu chất dinh dưỡng rất tốt cho sự phát triển của trẻ sơ sinh. Sữa non được sản sinh trong 16-20 tuần thai kỳ và tiết ra trong 2-3 ngày đầu sau sinh; sữa màu vàng, đặc, chứa nhiều kháng thể và vitamin A. Sữa non được tạo ra tuần thứ 16 – 20 của thai kỳ và được tiết ra trong 2 – 3 ngày đầu sau đẻ. Sữa có màu vàng nhạt và sánh đặc. Sữa non có nồng độ đạm, lipid, kháng thể và vitamin A.
Sữa chuyển tiếp: Lượng đạm, vitamin A giảm dần; thành phần sữa dần ổn định.
Sữa vĩnh viễn: Thành phần chủ yếu là đạm (Protein), chất béo (Lipid); đường (Lactose), ngoài ra các Vitamin và yếu tố vi lượng khác và các chất kháng khuẩn trong sữa mẹ giúp cho trẻ có sức đề kháng và miễn dịch một số bệnh đặc biệt trong 6 tháng đầu.
Chế độ ăn cho trẻ
Trong tháng đầu trẻ ăn 7 – 8 lần/24h, một số trẻ ăn kém hơn nên cho bú 2 giờ mỗi lần. Không nên cho trẻ bú bình vì trẻ quen với núm vú cao su sẽ không bú ti mẹ. Tuy nhiên, nếu như núm vú của mẹ bị tụt; hay quá bé, đã dùng “trợ ti” không hiệu quả thì chấp nhận cho trẻ bú bình.
Để đánh giá trẻ bú đủ cần dựa vào các dấu hiệu như: Sau bữa bú, bầu ti mẹ mềm đi; Trẻ đi tiểu tiện >5 lần/ngày; Trẻ đi đại tiện nhiều lần “hoa cà, hoa cải”; Sụt cân sinh lí trẻ ở mức thấp (< 10 %); Cân nặng trở về lúc sinh: ≤ 1 – 2 tuần; Trẻ tăng cân 20 – 30g/ngày ở 3 tháng đầu; Muốn trẻ bú tốt cần cho trẻ bú đúng. Mẹ nên ngồi cho con bú để dễ dàng theo dõi bé trong khi bú; chỉ nằm cho bú khi mẹ còn mệt hay đau vết mổ (giai đoạn đầu sau đẻ).
Để mẹ và trẻ phối hợp tốt với nhau; mẹ đỡ đầu và thân trẻ trên cùng một đường thẳng. Mặt trẻ đối diện với vú, môi đối diện với núm vú; miệng trẻ mở rộng, môi dưới đưa ra ngoài, trẻ ngậm cả quầng vú; má trẻ phồng lên. Nếu khi bú đúng, trẻ sẽ mút chậm, sâu; thỉnh thoảng ngừng lại và bạn có thể nghe tiếng nuốt “ực”. Nên cho trẻ bú hết một bên vú rồi mới đổi bên vú để trẻ bú được cả sữa đầu và sữa cuối. Sau khi bú cần vỗ ợ hơi để tránh trẻ bị nôn trớ hay chướng bụng.
Nếu không đủ sữa mẹ, có thể cho trẻ ăn thêm sữa công thức theo nhu cầu. Khi cho trẻ ăn sữa bằng bình, thìa,…, cần đảm bảo vệ sinh cọ rửa dụng cụ luộc hay hấp sấy. Khi pha sữa công thức phải đúng tỉ lệ khuyến cáo của nhà sản xuất. Những trường hợp trẻ cần ăn sữa đặc biệt phải theo đúng chỉ định của bác sĩ sơ sinh; tuyệt đối không sử dụng nước cơm; nước cháo, sữa đặc có đường để nuôi dưỡng trẻ./.
Nguồn: Vinmec.com
