Ung thư là một trong những bệnh lý nguy hiểm, gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe người bệnh. Nguyên nhân xuất hiện bệnh chính là do các tế bào tăng sinh một cách vô hạn. Đồng thời, cơ chế kháng cự của cơ thể không có khả năng chống lại bệnh. Bệnh nhân ung thư cần phải phối hợp với các phương pháp điều trị thì mới có thể tiêu diệt triệt để các tế bào gây nên. Vì thế, bệnh nhân ung thư cần phải thực hiện đúng và đầy đủ những nguyên tắc điều trị của bác sĩ.

Bệnh nhân ung thư nếu phát hiện sớm thì khả năng phục hồi sẽ cao hơn. Bài viết dưới đây sẽ mang đến cho bạn cách xử lý và đánh giá về mức độ của những cơn đau đột biến trong ung thư. Vừa để bạn chuẩn bị tinh thần, vừa giúp bạn có cách xử lý hiệu quả để đối mặt với căn bệnh quái ác này.

Cơ chế đau do ung thư

Nếu ở giai đoạn đầu, ung thư thường không gây đau. Ở giai đoạn nặng, hơn 70% bệnh nhân ung thư có biểu hiện đau đớn. Ở giai đoạn nặng, tỷ lệ đau này vượt quá 90%. Giảm đau là mong muốn của bệnh nhân, thân nhân và là mục tiêu hướng tới của các bác sĩ. Đối với bệnh nhân ung thư, cơn đau cũng tỷ lệ thuận với tiên lượng của bệnh. Các hội chứng đau trong ung thư có thể được chia thành ba loại: đau toàn thân, đau nội tạng và đau hệ thần kinh.

Đau thực thể

Đau thực thể là do sự xâm lấn của khối u, đây là sự lan rộng của khối u lân cận hoặc các cơ quan tại chỗ di căn. Sự chèn ép này tự nó gây ra đau bằng cách kích thích các thụ thể áp lực. Công thêm với đó là sự chèn ép tuần hoàn cục bộ và viêm. Đồng thời giải phóng các hóa chất gây viêm gây kích ứng. Sản xuất liên tục các thụ thể hóa học làm cho cơn đau tồi tệ hơn và thường xuyên hơn (75-80%).

Các tế bào ung thư tấn công cơ thể

Các cơn đau này có thể cấp tính, mạn tính hoặc xảy ra từng đợt. Nói chung, bệnh nhân sẽ cảm thấy cở thể đau với cường độ khác nhau. Đặc biệt, các mô lân cận bị co thắt và cơn đau thường nặng hơn khi bị đè nén hoặc vận động. Tuy nhiên, một số trường hợp người bệnh không cảm thấy đau, hoặc mức độ đau không phù hợp với thực tế.

Đau nội tạng

Các cơ quan nội tạng như lá phổi, gan, nhu mô thận không có thụ thể đau. Vì thế, bạn có thể thấy rằng ngay cả khi bị ung thư tổn thương nghiêm trọng và lan rộng, bệnh nhân sẽ không có triệu chứng đau. Ngoại trừ khi khối u sẽ có cấu trúc hình ống hoặc các thực thể lân cận của các thực thể này.

Đau nội tạng thường lan theo hệ thần kinh tự chủ. Vì thế, nhiều khi bạn sẽ không xác định được nguồn gốc và vị trí của cơ quan bị bệnh. Một số cơ quan như đại tràng thường nhạy cảm với các căng cứng và viêm, dẫn đến đau, nhưng lại vô cảm, không báo đau khi bị bỏng hoặc rách.

Đau do căn nguyên thần kinh

Trong hệ thần kinh trung ương của chúng ta, khối u não có thể gây căng thẳng và đau đớn. Ở các dây thần kinh ngoại biên, cơn đau có thể do sự co rút và xâm nhập của các khối u. Từ đó, gây ra những tác dụng độc hại của hóa trị và xạ trị lên cơ thể.
Đau thần kinh được đặc trưng bởi đau rát đột ngột. Cơn đau bắt nguồn từ dây thần kinh được gọi là rối loạn tâm thần hoặc đau truyền trung ương. Đặc biệt, các cơ quan có thẩm quyền thường do chấn thương các dây thần kinh ngoại biên. Loại đau này sẽ có các triệu chứng bỏng, như rách da. Ngoài ra, người bệnh còn kèm theo rối loạn tâm thần và sung huyết.
Những cơn đau không liên quan đến ung thư như đau ở một cơ quan, bộ phận nào đó của cơ thể. Do đó, bệnh nhân đi khám và tình cờ phát hiện ung thư ở cơ quan hoặc bộ phận khác của cơ thể (ví dụ: khám ruột thừa và tình cờ phát hiện ung thư thận …).

Các phương pháp đánh giá mức độ đau

Đau là chỉ cảm giác chủ quan, không có phương pháp chẩn đoán và đo lường. Đánh giá mức độ đau chính là yếu tố quan trọng trong giai đoạn đầu. Nỗi đau của bệnh nhân có thể không chỉ là yếu tố thể chất mà còn có thể là yếu tố tâm lý và tinh thần. Các mối quan hệ gia đình, xã hội và kinh tế, là nguyên nhân gây ra “nỗi đau tổng thể” của bệnh nhân. Người thầy thuốc cần có sự thông cảm thực sự với bệnh nhân và “nhạy cảm” với những cơn đau hành hạ. Từ đó, đảm bảo họ có thể kiểm soát được cơn đau của mình.

  • Dựa hoàn toàn vào chủ quan bệnh nhân qua hỏi về thời gian đau trong ngày, các giờ không đau. Ngoài ra, các hoạt động hàng ngày ảnh hưởng dến đau và tác dụng phụ của thuốc đã sử dụng.
  • Dựa vào các hình nét mặt, dáng đi để bệnh nhân đánh giá mức đau đớn của người bệnh
  • Dựa vào sự quan sát khách quan của thầy thuốc: phải quan sát sự thiếu yên tĩnh, mất ngủ, kém ăn, liệt giường, sự phàn nàn của người nhà, những yêu cầu dùng thuốc của bệnh nhân.
  • Dựa vào cả cảm giác chủ quan của người bệnh và sự quan sát khách quan của thầy thuốc. Phương pháp này hiện nay được dùng phổ biến nhất

Bệnh nhân ung thư cần phát hiện và điều trị kịp thời

Thăm khám liên quan đến đau: bao gồm thăm khám, phẫu thuật và giao tiếp. Từ đó, đánh giá mức độ nghiêm trọng như đau nhẹ, nặng và dữ dội. Bên cạnh đó, cũng tìm được vị trí, hướng đau, thời gian đau và các hoạt động hàng ngày (như ngủ, ăn) của bệnh nhân.

Làm gì với những cơn đau đột biến trong ung thư

Nhiều bệnh nhân ung thư gặp phải đột biến về cơn đau ngay cả khi họ uống thuốc chống đau. Những cơn đau này thường nghiêm trọng và được gọi là cơn đau hàng rào. Những cơn đau này khác nhau về cường độ, thời gian và căn nguyên. Thông thường, sẽ xuất hiện nhanh chóng và đột ngột. Thời gian kéo dài từ vài phút đến vài giờ, trung bình khoảng 30 phút.

Đối với những cơn đau này, thuốc hiệu quả nhất là morphin. Bệnh nhân có thể uống, tiêm, ngậm dưới lưỡi, thụt hậu môn hoặc miệng mà không cần nuốt. Nếu liều đầu tiên không đạt được hiệu quả mong muốn, bạn có thể dùng liều thứ hai. Các biện pháp tinh thần và thư giãn, thôi miên, hình dung và đánh lạc hướng cũng có thể giúp điều trị cơn đau do ung thư.

Nguồn: Yhocvn.net